ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

 ΙΕΡΑ  ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΙΣΑΝΙΟΥ ΚΑΙ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ

 Β’ ΝΗΣΤΕΙΩΝ 2017 

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

ΕΠΙ Τῌ Β΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Πρὸς τὸ εὐλογημένον πλήρωμα

Τῆς κατὰ Σισάνιον καὶ Σιάτισταν Ἐκκλησίας

          Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

          Σήμερα, δευτέρα Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, ἡ Ἐκκλησία μας προβάλλει μία θαυμαστὴ προσωπικότητα καί μορφή, τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης καὶ δεύτερο πολιοῦχο τῶν Θεσσαλονικέων, μετὰ τὸν ἅγιο Δημήτριο. Εἶναι μιά δευτέρα Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας. Στήν πρώτη ἑορτάζουμε τόν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως, σήμερα ἑορτάζουμε  τήν γνησιότητα τῆς ὀρθοδόξου πνευματικῆς ζωῆς. Ὥρισε ἐπίσης ἡ Ἐκκλησία μας νά διαβάζεται στό ἱερό Εὐαγγέλιο καί τό θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ Παραλυτικοῦ. Ἄς μιλήσουμε ὅμως πρῶτα γιά τόν Ἅγιο.

          Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ποὺ ἀποτελεῖ ἔξοχο παράδειγμα γιὰ ἐμᾶς, διότι ἔκανε πράξη στὴν ἁγιασμένη ζωή του ἐκεῖνο ποὺ ψάλαμε στὴν ἀρχὴ τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς «νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτὴν εὐάρεστον τῷ Κυρίῳ». Καὶ μιὰ νηστεία εὐάρεστη στὸ Θεό, δὲν εἶναι μόνον ἡ ἀποχὴ ἀπὸ τὶς τροφὲς ποὺ καλὸ εἶναι νὰ γίνεται καί αὐτὴ, ὅπως ἀκριβῶς ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία μας, ὅταν ὑπάρχει ἡ σωματικὴ ὑγεία τοῦ πιστοῦ. Νηστεία –μᾶς τὸ ἔχει ξαναπεῖ ἡ Ἐκκλησία μας- εἶναι «ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις», δηλαδὴ ἡ ἀποχὴ ἀπὸ κακοὺς λόγους, λογισμοὺς καὶ ἔργα.

          Ὁ Ἅγιος ἀπὸ νωρὶς ἀπαρνήθηκε τὸν κόσμο, δηλαδὴ τὸ κοσμικὸ φρόνημα καὶ ἀποφάσισε ν’ἀκολουθήσει τὴ μοναστικὴ ὁδό. Ἅγιον Ὄρος, Βέροια, Θεσσαλονίκη εἶναι οἱ τόποι ποὺ κυρίως ἔδρασε. Χάρισμά του ἡ συνεχὴς προσευχὴ καὶ τὰ ἀκατάσχετα καὶ παράδοξα ρεύματα δακρύων ποὺ αὐλάκωναν τὸ πρόσωπό του. «Χριστέ μου, φώτισόν μου τὸ σκότος»! φώναζε γιὰ πολλὰ χρόνια, μέχρις ὅτου ὁ Χριστὸς τὸν τύλιξε μέσα στὸ Φῶς Του καὶ τὸν ἔκανε ἀληθινὸ θεολόγο, δηλαδὴ γνώστη τοῦ Θεοῦ.

          Αὐτὸς ποὺ θὰ γνωρίσει τὸ Θεό, ἀλλάζει παντελῶς καὶ στὴν ὄψη καὶ στὴ συμπεριφορά. Καὶ μεταδίδει στοὺς καλοπροαίρετους αὐτὴ τὴν ἀλλαγὴ τῆς ζωῆς τους μέσα ἀπὸ τὴ Χάρη τὴν ὁποία ἔλαβε. Ἐμεῖς μιλᾶμε γιὰ τὸ Θεό, εἶναι ζητούμενο ὡστόσο ἂν γνωρίζουμε τὸ Θεό. Ἐκεῖνος τὰ ἔδωσε ὅλα στὸ Θεό, δίχως νὰ κρατήσει τίποτε γιὰ τὸν ἑαυτό του, εἶναι ζητούμενο ὡστόσο ἂν ἐμεῖς ἀφήνουμε τὰ «παζαρέματα» καὶ τότε ποὺ δείχνουμε ὅτι θέλουμε νὰ πλησιάσουμε τὸ Θεό. Στὸ Θεὸ κοντὰ δὲν πηγαίνεις κάτω ἀπὸ προϋποθέσεις. Πηγαίνεις ἀπροϋπόθετα: «θὰ σὲ ἀκολουθήσω ὅπου κι ἂν μὲ πᾶς Κύριε», εἴτε στὸ φῶς εἴτε στὸ σκοτάδι, εἴτε στὴ δοκιμασία καὶ τὴ θλίψη, εἴτε στὴ χαρά». Ἔτσι ἀκριβῶς καὶ ὁ Ἅγιος προσευχόταν στὸ Θεό: «Κύριε, ὅπως ἐσὺ γνωρίζεις καὶ ὅπως ἐσὺ θέλεις, ἐλέησέ με», δείχνοντάς μας τὸν τρόπο τῆς προσευχῆς, ἀλλὰ κυρίως τὸ φρόνημα τῆς καρδιᾶς μας στὴ διάρκεια τῆς προσευχῆς μας, αὐτὴ τὴν τέλεια ἐγκατάλειψη στὸ ἔλεος καὶ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.

          Ἄς δοῦμε ὅμως καί μερικὰ σημεῖα τῆς παραβολῆς. Τί προκάλεσε τὴ θαυματουργικὴ ἐπέμβαση τοῦ Χριστοῦ;

          α. Ἡ πίστη τῶν ἀνθρώπων ποὺ βοηθοῦν τὸν παραλυτικό. Ὁ παραλυτικὸς τῆς σημερινῆς περικοπῆς δὲν εἶναι μόνος του, ὅπως ὁ παραλυτικὸς ποὺ ἀναφέρεται σὲ ἄλλο εὐαγγέλιο. Ὁ παραλυτικὸς τῆς Καπερναοὺμ ἔχει ἀνθρώπους  νὰ τὸν φροντίσουν. Τὸν ἔφεραν στὸ Χριστό, χωρὶς νὰ ποῦν τίποτα. Τὸν ἐμπιστεύτηκαν σὲ Κεῖνον, μὲ ἁπόλυτη πίστη ὅτι Ἐκεῖνος μπορεῖ.

          β. Ἡ πίστη τοῦ παραλυτικοῦ. Ὁ ἄρρωστος διακινδυνεύει τὴν κάθοδό του ἀπὸ τὴν ὀροφὴ καὶ παραδίδει τὸν ἑαυτό του στὴ διάκριση Ἐκείνου ποὺ τὸν θεραπεύει.

          Ὁ Κύριος τὸν θεραπεύει χωρὶς νὰ κάνει κουβέντα γιὰ τὴν πίστη του. «Εἶδε τὴν πίστη τους», τονίζει τὸ εὐαγγέλιο. Αὐτὸς ποὺ γνωρίζει τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας, δὲν χρειάζεται μεγαλοστομίες καὶ ὑπερβολές. Γνωρίζει καὶ ἀπαντᾶ σ’ αὐτὸ ποὺ πραγματικὰ ὑπάρχει μέσα μας καὶ ὄχι σ’ αὐτὸ ποὺ λένε τὰ χείλη μας.

          Μποροῦμε νὰ φανταστοῦμε τὶ σημαίνει τὸ περιστατικὸ τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου γιὰ τὶς ἐνορίες μας.

          Πόσο εἴμαστε ἕτοιμοι ὅλοι μας νὰ τρέξουμε στὶς ἀνάγκες τῶν συνανθρώπων μας, νὰ «σηκώσουμε τὸ κρεββάτι τους», τὸ φορτίο τους, τήν ὅποια δοκιμασία τους. Εἴτε εἶναι ἀρώστια σωματικὴ ἢ ψυχική, εἴτε εἶναι ἀνάγκη ἐπιβίωσης, εἴτε πρόκειται γιὰ τὴ μοναξιά τους. Πόσο εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ ρισκάρουμε τὸ ἀνέβασμα στὴ σκεπή, γιὰ νὰ βοηθήσουμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον;

          Κι ἂν εἴμαστε οἱ παραλυτικοὶ τῆς περικοπῆς, πόσο ρισκάρουμε νὰ ἐμπιστευθοῦμε τοὺς φίλους μας καὶ τὸν Θεό, νὰ πάρουμε τὸ ρίσκο νὰ τοὺς ἀφήσουμε νὰ μᾶς βοηθήσουν; Κλεινόμαστε στὸν ἑαυτό μας καὶ στὸν ἐγωισμό μας, δὲν ἀφήνουμε τοὺς ἄλλους νὰ δοῦν τὴν ἀνάγκη μας, δὲν ἔχουμε τὴ διάκριση τοῦ παραλυτικοῦ ν’ἀφήσουμε τὰ πάντα στὴν ἀγάπη καὶ στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

           Ἂς δοῦμε τώρα τὴ στάση τῶν Γραμματέων. Ὅπως ὁ Κύριος γνωρίζει τὴν καρδιὰ τοῦ παραλυτικοῦ καὶ ἀπαντάει στὴν πίστη του, ἔτσι γνωρίζει καὶ τὶς πονηρὲς σκέψεις τῶν Γραμματέων ποὺ παρακολουθοῦν τὸ περιστατικό. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος τονίζει τὴν ἐφευρετικότητα τοῦ Ἰησοῦ, ὁ ὁποῖος χρησιμοποιεῖ τὸν φθόνο τους γιὰ νὰ ἀναδείξει τὸ θαῦμα. Ἀφήνει τοὺς ἴδιους νὰ ὁμολογήσουν τὴν θεότητά Του, τὴν ἀλήθεια, δηλαδή, ὅτι μόνον ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ συγχωρεῖ ἁμαρτίες. Ἀποκαλύπτει τὰ μυστικὰ ποὺ εἶναι κρυμμένα στὴν ψυχή τους. Τὰ σκέφτηκαν αὐτά, δὲν τὰ εἶχαν ἀκόμα ἐκφράσει. Πρὶν ἐκφραστοῦν ἀποκαλύπτει τὴν πνευματική τους τυφλότητα καὶ προχωρεῖ στὸ θαῦμα δείχνοντας τὴν ἁπόλυτη ἐξουσία Του ὡς Θεός. Ἀφήνει τὸν παραλυτικὸ νὰ περπατήσει, νὰ σηκώσει τὸ κρεββάτι μόνος του. Δὲν ἀναλίσκεται ὁ Κύριος σὲ μακρὲς συζητήσεις. Τοὺς ἀφήνει νὰ δοῦν τὸ θαῦμα.

         Ὁ παραλυτικὸς καὶ οἱ ἄνθρωποι ποὺ τὸν συνόδευαν ταυτίστηκαν μὲ τὸν Κύριο, Τοῦ ἐμπιστεύθηκαν τὴ ζωή τους μὲ τὴν ἐμπιστοσύνη ποὺ γεννᾶ ἡ πίστη. Ὁ ἅγιος ποὺ σήμερα τιμοῦμε τὴ μνήμη του, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ἀναφέρει ὅτι δὲν εἶναι τὰ ἰδιαίτερα προσόντα μας ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς φέρουν κοντὰ ἢ νὰ μᾶς ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὸν Θεό,  ἀλλὰ ὁτιδήποτε προκαλεῖ ἡ δική μας προαίρεση, τὴν ὁποία θεωρεῖ γνώρισμα μόνο τῶν λογικῶν ἀνθρώπων. Λέει ἐπίσης, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀρκετὰ μεγάλος γιὰ νὰ δεχτεῖ τὴ θεϊκὴ παρουσία μέσα του. Εἶναι τόσο μεγάλος ὥστε νὰ μὴν περιορισθεῖ ἁπλῶς νὰ εἶναι ἕνα δοχεῖο τῆς θεότητας, ἕνας ναὸς τοῦ Θεοῦ, μὰ νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸ Θεὸ τόσο, ὥστε ὁ Θεὸς καὶ ὁ Ἄνθρωπος νὰ ἑνώνονται σὲ ἕνα μυστήριο, ὅπου ὁ ἄνθρωπος παραμένει ἄνθρωπος καὶ ὁ Θεὸς δὲν περιορίζεται σὲ κανένα πλαίσιο.

         Τὸ θαῦμα ἀποκαλύπτεται στὸν καθένα μας, ἂν καταφέρουμε νὰ νικήσουμε τὸν ἐγωισμό μας καὶ νὰ πάρουμε τὴν ἀπόφαση νὰ ἀνοίξουμε τὴ «στέγη», ὅ,τι δηλαδὴ μᾶς ἐμποδίζει νὰ δοῦμε καθαρὰ τὴν ἀλήθεια καὶ νὰ ἀφεθοῦμε στὰ χέρια Του. Μᾶς ἔπλασε τόσο μεγάλους, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ὥστε νὰ ἀφεθοῦμε στὴ χάρη Του καὶ νὰ πραγματοποιηθεῖ μέσα μας τὸ μυστήριο τῆς συνάντησης μαζί Του.

        Μακάρι νά τό ἐπιχειρήσουμε!

Εὐχόμενος ἐν ἀγάπη

ὁ Ἐπίσκοπός Σας

ὁ Σισανίου καί Σιατίστης Παῦλος

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Β΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΝΗΣΤΕΙΩΝ 2017 (PDF)